College, leg de focus in communicatie op behoeften van inwoners

Focus in communicatie is zoveel makkelijker als je weet waar inwoners het meeste behoefte aan hebben

Alle colleges hebben focus nodig, maar slechts weinig colleges hebben het. Dat komt omdat het college een samenraapsel is van verschillende merken en karakters. Iedereen werkt keihard aan zijn/haar portefeuille en wil daar de nodige aandacht voor in de pers. Dat werkt niet: als je alles als focus neemt, is er in feite geen enkele focus. Zeker niet naar inwoners.

Hoe dan wel? Sluit als college communicatief aan op zaken waar mensen buikpijn wakker van liggen, waar ze behoefte aan hebben. Deze zomer onderzochten we dat onder andere met de vraag: ‘Waar moet de gemeente aan werken, vind je’. De belangrijkste behoefte is meteen duidelijk: betaalbaar wonen. Zonder twijfel is dit de focus voor vrijwel alle gemeenten. Het is de basis voor bestaanszekerheid in de ruime zin van het woord.

Na wonen komen natuurlijk nog andere behoeften. Deze kunnen variëren per gemeente. Misschien is in jullie gemeente net diftar (betalen per zak restafval) ingevoerd en is dat een belangrijk issue. Of staat een biomassacentrale in de gemeente ter discussie. Of denken mensen met de winter in aantocht vooral aan een betaalbare energierekening.

Waarom vraag je jullie inwoners niet eens waar de gemeente aan moet werken de komende tijd? Zo geef je als gemeente invulling aan de kernwaarde ‘samen maken we de gemeente’ uit het coalitieakkoord. De uitkomst geeft het college de nodige focus naar buiten, leert de ervaring. Ook communicatie gaat zich voor 80 procent richten op de twee a drie belangrijkste maatschappelijke opgaven. Werkbezoeken worden strategischer gepland: met oog op de noden van inwoners in plaats van op basis van ‘u vraagt, wij draaien’.  

Voor alle duidelijkheid: de belangrijkste behoeften van inwoners hoef je niet altijd te volgen. Soms moet het bestuur ook aan een minder populaire opgave werken. Dat hoort bij bestuurder zijn. Maar als je dat weet, houd je er veel beter rekening mee in de communicatie over deze opgave: benoem in de kernboodschap dat andere dingen misschien meer top of mind zijn. En de focus in de communicatie ligt echt ergens anders, tenzij het een niet zonder het ander kan.

Het college zelf hoeft niet zichtbaar te zijn. Met uitzondering van de burgemeester is het ook niet zichtbaar, leert het Gemeenteonderzoek 2023. Zo’n 13 procent heeft na ruim een jaar iets gemerkt van de nieuwe wethouders, vooral in a) lokale berichtgeving en b) veranderingen in beleid.

Zo’n 87 procent heeft na een jaar niets gemerkt van de nieuwe wethouders. En zo’n 78 procent kan na een jaar geen enkele naam van een wethouder in de gemeente noemen. Van de stemmers voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2022 kan zo’n twee derde dat niet.

Dit is helemaal niet erg als je niet van de poppetjes bent maar van de positionering. Positioneer een wethouder functioneel, is het advies, dus helemaal in het licht van maatschappelijke opgaven. En in het ritme van de inwoner. Dus liefst niet op ‘dage van’ of ‘weken van’ maar in het ritme van de inwoner. Zo zag ik in januari van dit jaar een wethouder meedoen met de klusbus. De hele dag hielp ze mensen in de wijk met het aanbrengen van radiatorfolie, tochtstrips enzovoorts. Intussen kreeg van ze van inwoners tal van inzichten die ze mocht gebruiken voor haar missie: woningen zo goed isoleren dat de energierekening behapbaar wordt en gasvrij leven een optie wordt. Twee vliegen in één klap dus.